Để phân tích tình hình hoạt động một doanh nghiệp, việc áp dụng tính toán các chỉ số kinh tế như ROS, ROA, ROE… là điều rất cần thiết
Trong nội dung bài viết này, GCL Invest đưa ra định nghĩa chỉ số ROS là gì, cách tính ROS và cách sử dụng ROS để phân tích báo cáo tài chính doanh nghiệp
1. Chỉ số ROS là gì?
Chỉ số ROS (Return On Sales – tỷ suất lợi nhuận trên doanh thu) – thể hiện 1 đồng doanh thu thuần từ hoạt động bán hàng và cung cấp dịch vụ sẽ tạo ra ra bao nhiêu đồng lợi nhuận (lợi nhuận sau thuế), thể hiện tỷ suất sinh lời dựa trên doanh thu thực tế của doanh nghiệp. Đồng thời, chỉ số ROS cũng phản ánh hiệu quả của doanh nghiệp đã và đang thực hiện quản lý kiểm soát chi tiêu trong kỳ như thế nào. Chỉ số càng cao chứng tỏ doanh nghiệp đang thực hiện tốt, làm ăn có lãi.
Công thức tính ROS:
ROS = Lợi nhuận sau thuế/ Doanh thu thuần x 100%
Trong đó:
- Lợi nhuận sau thuế và Doanh thu thuần lấy ở báo cáo kết quả sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp.
- Công thức tính doanh thu thuần:
Doanh thu thuần = Doanh thu bán hàng và cung cấp dịch vụ – Giảm trừ doanh thu
2. Ý nghĩa của chỉ số ROS? Chỉ số ROS bao nhiêu là tốt?
- Nếu doanh nghiệp có chỉ số ROS dương (+), tức doanh nghiệp làm ăn có lãi (lợi nhuận sau thuế >0). Đặc biệt nếu ROS càng lớn thì càng thể hiện công ty đang hoạt động tốt.
- Nếu doanh nghiệp có chỉ số ROS âm (-), cho thấy doanh nghiệp làm ăn thua lỗ (lợi nhuận sau thuế <0). Vì vậy, để đánh giá khả năng sinh lời của doanh nghiệp thì phải nhìn vào chỉ số ROS.
ROS càng cao thì cho thấy khả năng sinh lời của doanh thu càng lớn (hay nói cách khác 1 đồng doanh thu càng tạo ra nhiều đồng lợi nhuận) Mặt khác, khi ROS tăng sẽ chứng tỏ doanh nghiệp sử dụng hiệu quả chi phí, trong đó có chi phí được tạo ra từ tài sản của doanh nghiệp. Vì vậy, khi phân tích ROS cần phải kết hợp phân tích các chỉ tiêu nghiên cứu về khả năng sinh lời của doanh nghiệp khác đó là ROE, ROA. Không thể ngay lập tức đưa ra một con số cụ thể chỉ số ROS bao nhiêu là tốt vì mỗi ngành, mỗi doanh nghiệp có kết quả hoạt động khác nhau. Có thể đánh giá ROS dựa trên các chỉ tiêu:
- Thời gian hoạt động của doanh nghiệp: cần phân tích trong khoảng thời gian đủ dài (so sánh các kỳ với nhau, từ 3 đến 5 năm), đánh giá chỉ số ROS có xu hướng tăng ổn định hay không, nếu không có gia tăng theo thời gian chứng tỏ tổ chức hoạt động không tốt.
- Chỉ số trung bình ngành: Mỗi ngành nghề khác nhau sẽ có thước đo của ROS khác nhau (Các ngành dịch vụ thường có ROS lớn hơn các ngành nghề sản xuất, xây dựng, thương mại.). Nếu ROS của công ty lớn hơn chỉ số trung bình ngành chứng tỏ công ty đang hoạt động tốt so với các tổ chức cùng nghành khác.
- Trường hợp chỉ sử dụng mỗi ROS độc lập thì công ty vững mạnh khi ROS >10%.
- Chiến lược của công ty: Mặc dù ROS âm chứng tỏ việc làm ăn của doanh nghiệp thô lỗ, nhưng điều đó chưa chắc mang lại ý nghĩa xấu
3. Mối quan hệ giữa chỉ số ROS ROA và ROE
Như đã phân tích ở trên, trên thực tế người ta không sử dụng duy nhất chỉ số ROS để phân tích mà còn kết hợp nhiều chỉ số khác.
Các chỉ số ROS, ROE và ROA có mối quan hệ chặt chẽ với nhau.
ROA là tỷ suất lợi nhuận trên tài sản, thể hiện mối quan hệ giữa mức sinh lợi của công ty so với chính tài sản của nó. Dựa vào chỉ số ROA chúng ta có thể biết được hiệu quả của công ty trong việc sử dụng tài sản để thu lợi nhuận.
ROE là tỷ suất lợi nhuận trên vốn chủ sở hữu hay còn gọi tắt là lợi nhuận trên vốn. Chỉ số ROE thể hiện mức độ hiệu quả sử dụng vốn của một doanh nghiệp.
Chỉ số ROS, ROA, ROE đều là các chỉ số được sử dụng để đánh giá xem công ty có đang hoạt động hiệu quả hay là không. Trong đó ROS được tính dựa trên hoạt động kinh doanh còn ROE và ROA sẽ được lấy từ bảng cân đối kế toán. Những chỉ số này có mối quan hệ tương đồng về mặt xu hướng đối với nhau.
Bên cạnh đó, ROS và vòng quay tài sản thường sẽ có xu hướng trái ngược nhau. Vì thế khi đánh giá tỉ số ROS người ta thường tìm hiểu nó kết hợp cùng với vòng quay tài sản.
Công thức tính của các chỉ số:
ROS = Lợi nhuận sau thuế/Doanh thu thuần
Vòng quay tài sản = Doanh thu thuần/Tổng tài sản
ROA = Lợi nhuận sau thuế/Tổng tài sản
ROE = Lợi nhuận sau thuế/Vốn chủ sở hữu
Dựa vào công thức này ta có thể thấy được nếu vòng quay tài sản không đổi, tỉ số ROS tăng sẽ giúp cho ROA tăng tương ứng. Khi đó nhận xét được doanh nghiệp quản lý tốt chi phí trong kỳ.
Còn nếu như ROS giảm thì tỷ số ROA cũng giảm, đồng nghĩa với việc doanh nghiệp quản lý chi phí chưa đạt hiệu quả.
Trên đây là thông tin chi tiết về chỉ số ROS, cách đọc và ứng dụng thực tế của nó trong việc phân tích một doanh nghiệp. Hy vọng bài viết mang lại cho bạn những thông tin bổ ích cho việc đầu tư của mình. Chúc bạn thành công.
Minh Thúy
